عفونت ادراری در زنان باردار، یکی از گرفتاری های مهمی است که اگر بموقع درمان نشود می تواند به زایمان زودرس، سقط جنین، کاهش رشد و کم خونی در زن حامله منجر شود.

بارداری و سیگار
بارداری تجربه شیرین و در عین حال دشواری برای هر زنی محسوب می‌شود. تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، ساختار فیزیولوژیک بدن را دگرگون می‌کند.

تهوع، استفراغ، سردرد، احساس کسالت و خستگی از عوارض بسیار شایع و معمول است که در تعداد کثیری از زنان باردار مشاهده می شود و تقریبا بی خطر بوده و با استراحت، تغییر غذا و آموزش های ساده برطرف می شوند؛ اما بارداری فرآیندی خاص، حساس و پیچیده است که همیشه بخوبی و خوشی پیش نمی رود و مشکلاتی پدید می آید که شرایط را برای مادر و جنین داخل شکم دشوار می کند.

هدف از این مطلب، دادن آگاهی لازم و علائم هشداری است تا بخصوص مادرانی که برای بار اول حاملگی را تجربه می کنند، از آنها اطلاع کافی داشته باشند و از آن نهراسند؛ چرا که با علم و دانش فعلی بارداری های پرخطر قابل کنترل است.

سن کمتر از 18 و بیش از 35 سال مادر، ابتلا به یکی از بیماری های زمینه ای مانند قلبی و عروقی، دیابت، صرع، کلیوی و اعتیاد به سیگار و الکل، سابقه سقط و مرده زایی، اضافه یا کاهش وزن زیاد، مشکلات در بارداری های قبلی و ده ها عامل دیگر می تواند بارداری را با مشکل روبه رو کند. اینها مواردی است که باید پیش از اقدام به بارداری با یک مشاوره از ابتدا شناسایی شده و در صدد رفع یا کنترل آن برآییم.

البته جلسات مشاوره پیش از بارداری همیشه چاره ساز نیست، زیرا برخی خانم ها کاملا در سلامت به سر می برند و به طور ناگهانی دچار عوارض بارداری می شوند.

هر گونه خونریزی هشداردهنده است
یکی از مشکلاتی که خانم باردار ممکن است با آن مواجه شود، خونریزی در طول بارداری است. این خونریزی ممکن است در سه ماهه اول، دوم یا سوم اتفاق بیفتد.

بعضی از زنان عادت ماهانه شان به تاخیر می افتد و به طور ناگهانی دچار خونریزی واژینال می شوند. این می تواند نشانه سقط باشد.

بیشتر جنین هایی که اختلالات کروموزومی دارند، در سه ماهه اول خود به خود دفع می شوند.

وجود آ یو دی در رحم، سابقه سقط قبلی، سن بالای 35 سال، ابتلا به عفونت ها، دیابت کنترل نشده، فیبروم رحمی و مصرف الکل و سیگار هم از مواردی است که موجب سقط می شود.

اگر خونریزی در سه ماهه دوم بارداری رخ دهد، علت ممکن است به اشکال در آناتومی رحم یا دهانه رحم مربوط باشد. علل انعقادی و ایمنی هم در سه ماهه دوم مطرح است.

سونوگرافی از رحم در این موارد بسیار کمک کننده است. حاملگی خارج رحمی (لانه گزینی در لوله رحم، روی تخمدان ها یا در محفظه شکمی) هم باعث خونریزی می شود.

این نوع حاملگی خطرناک است و می تواند باعث پاره شدن لوله رحمی، خونریزی شدید و حتی مرگ شود.

سابقه عفونت های لگنی، بیماری های لوله ای، نازایی و استفاده از روش های باروری آزمایشگاهی، احتمال حاملگی خارج رحمی را بالا می برد. بنابراین تاخیر در قاعدگی باید جدی گرفته شود.

کنده شدن جفت نیز سبب خونریزی در سه ماهه دوم  می شود.
ضربه به شکم، فشار خون بالا، کوتاهی بند ناف جنین، مصرف کوکائین به کنده شدن جفت کمک می کند.

جفت سر راهی نیز باعث خونریزی در سه ماهه سوم بارداری می شود.
اگر پره اکلامپسی به اکلامپسی تبدیل شود، تشنج و حتی خطر مرگ را هم در پی خواهد داشت

مسمومیت در بارداری (پره اکلامپسی) یک مورد اورژانسی است
تعدادی از زنان باردار دچار مسمومیت حاملگی می شوند. مسمومیت حاملگی به معنای بالا رفتن فشار خون بعد از هفته 20 بارداری به همراه دفع پروتئین از ادرار است.

خانم های بیشتر از 35 سال، دارای سابقه بیماری های کلیوی و قلبی، مبتلا به دیابت، حاملگی چند قلویی و پره اکلامپسی در بارداری قبلی، بیشتر دچار مسمومیت بارداری می شوند.

پره اکلامپسی در ابتدا چندان شدید نیست و با فشار خون بالا و پروتئین در ادرار مشخص می شود. ولی این بیماری بسیار خطرناک است.

علاوه بر این علائم، زنان مبتلا ممکن است نشانه های دیگری مانند افزایش وزن غیرطبیعی، سردرد های شدید و درد در ناحیه فوقانی شکم داشته باشند که موارد اورژانسی بوده و هر چه سریع تر بیمار باید در بیمارستان بستری و درمان آغاز شود.

اگر پره اکلامپسی به اکلامپسی تبدیل شود، تشنج و حتی خطر مرگ را هم در پی خواهد داشت.

مشکلات مقاومت در برابر انسولین
مقاومت به انسولین در نتیجه تغییرات هورمونی ناشی از بارداری است. دیابت بارداری شایع است و در زنانی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، بالای 35 سال هستند و در بارداری های قبلی، زایمانی با نوزاد درشت یا سابقه مرده زایی داشته اند، بیشتر دیده می شود. زنان باردار در اولین مراجعه و در هفته های 24 تا 28 باید غربالگری شوند.   

این روش کمک زیادی به پزشک برای تشخیص بموقع دیابت و کنترل آن می کند.

مهم ترین اصل در کنترل دیابت رژیم غذایی مناسب است. مادران باردار باید افزایش وزنی مناسب در این دوره داشته باشند.

ورزش های ساده و سبک مفید است و از ورزش هایی که طی آن به تنه و اندام تحتانی فشار وارد می شود، باید خودداری کرد.

زنانی که بیماری زمینه ای یا سابقه مرده زایی دارند، حتما لازم است تحت بررسی های خاص سلامت جنین قرار بگیرند.

عفونت های ادراری
عفونت ادراری در زنان باردار، یکی از گرفتاری های مهمی است که اگر بموقع درمان نشود می تواند به زایمان زودرس، سقط جنین، کاهش رشد و کم خونی در زن حامله منجر شود.

بیماری با نشانه هایی مانند سوزش و تکرر ادرار، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، تب و لرز و قطع ادرار بروز می کند.

گاهی با یک بار درمان دارویی بیماری ریشه کن می شود؛ ولی در برخی خانم های باردار، بیماری عودکننده است و لازم می شود درمان دارویی تا پایان بارداری ادامه یابد.

عفونت های ادراری باید بسرعت ریشه کن شوند، زیرا احتمال گسترش میکروب به دستگاه ادراری فوقانی یعنی کلیه ها وجود دارد. همه خانم ها با دیدن علامت های فوق باید با یک پزشک مشاوره کنند.

سردرد های تنشی
سردرد در یک زن باردار غیرعادی محسوب نمی شود. نوعی از آن به سردرد تنشی معروف است که هر روز می تواند وجود داشته باشد. سردرد های میگرنی هم شایع است.

اما اگر سردرد جدید و شدیدی در بارداری ظاهر شود که با تب، استفراغ، تشنج و تغییرات سطح هوشیاری همراه باشد یا سردردی که با زور زدن، عطسه و سرفه شدت یابد یا باعث اختلال در خواب شود، احتمال می رود عامل زمینه ای دیگری وجود داشته باشد که نیازمند پیگیری است.

منبع : جام جم - دکتر طاهره فروغی فر ، متخصص بیماری های  زنان، زایمان و نازایی و عضو  هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران